Skeeleren

SkeelerenSkeeleren, of inline-skaten (Engels), is een sport waarbij je jezelf voortbeweegt op skeelers door zijwaarts af te zetten.

De sport komt voort uit het rolschaatsen, maar wordt tegenwoordig in Nederland meer gezien als zomerse tegenhanger van het schaatsen.

Alhoewel steeds meer atleten zich toe gaan leggen op het skeeleren als hoofdsport en juist schaatsen als tweede sport gaan zien.

Vooral in Zuid-Amerika is het inline-skaten een grote sport. Waar je in Nederland veel overdekte ijsbanen tegenkomt zul je in Zuid-Amerika veel inline-skatepistes zien.

Van skeeleren naar schaatsen

Wereldwijd is het skeeleren ook een grotere sport dan schaatsen, zo zijn er bij wereldkampioenschappen inline-skaten ook veel meer deelnemende landen dan bij de wereldkampioenschappen schaatsen.

Echter omdat het skeeleren geen Olympische sport is hebben veel grootheden uit het inline-skaten toch de overstap naar de schaats gemaakt en niet zonder succes.

Skeelerkampioenen als Chad Hedrick, Derek Parra en Chris Witty beproefden na hun successen op de skeelers allemaal hun geluk op de schaats en werden Olympisch kampioen. Hierna hebben vele grote skeeleraars als Bart Swing, Brittany Bowe en Heather Richardson-Bergsma de overstap naar de schaats gemaakt om dit kunststukje te kopiëren.

Geschiedenis van het skeeleren

Skeelers in 1910Rond het jaar 1700 werd door een onbekende Nederlander al het ijzer van een schaats vervangen door houten cilinders om in de zomer te kunnen “schaatsen”.

In 1818 werd voor het eerst skates met echte wielen gebruikt tijdens een balletuitvoering in Berlijn. De bedenkers wilden het laten lijken alsof de ballerina’s over ijs gleden.

In 1824 werd patent aangevraagd op skeelers met 5 wielen door een onbekende Fransman genaamd Petibledin, maar pas in 1884 werden de eerste inline-skates met lagers ontwikkeld wat een grote sprong voorwaarts betekende.

In de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw werden voor het eerst wielen van kunststof gebruikt dit kwam vooral het rijcomfort ten goede.

Zandstra bedacht de naam ‘skeelers’

Maar pas in 1979 werd door Zandstra de skates met 5 wielen ontwikkeld, waarvoor de naam ‘skeelers’ werd bedacht.

Tegenwoordig rijdt bijna niemand meer op skeelers met vijf wielen en worden ze daarom ook bijna niet meer gemaakt. Dit gebeurde simpelweg omdat skeelers met 4 grote wielen sneller bleken te zijn en wedstrijdrijders dus massaal overstapten.

Een diameter van de wielen van 100, 110 of zelfs 125 millimeter is tegenwoordig heel normaal en hiermee is de definitie van het woord skeeler ten opzichte van het woord skate niet meer 5 wielen om 4 wielen.

Een skate met een lang frame wordt nu een ‘skeeler’ genoemd, terwijl skates korte frames hebben om stunts te kunnen uitvoeren. Met de opkomst van wielen van 125 mm. worden in die frames slechts 3 wielen gemonteerd.

Een ander herkenbaar punt van is dat skeelers in de meeste gevallen geen rem hebben, terwijl skates meestal een remblok aan de achterkant van de (rechter) skate hebben.

Wedstrijden op de weg

EK skeeleren in Groningen in 2004Er worden zowel skeelerwedstrijden verreden op de openbare als op een speciaal aangelegde piste.

Op de weg worden populaire onderdelen als de marathon en verschillende andere criteriums.

Bekende marathons, over de officiële afstand van 42,195 km., zijn de marathons van Berlijn en Groß-Gerau.

Deze afstand wordt door de toppers vaak binnen een uur afgelegd, waarmee de gemiddelde snelheid dus ver boven de 40 km/h ligt.

De bekendste Nederlandse skeelerwedstrijd is het Open NK over 100 km. dat elk jaar in het Friese Bartlehiem wordt verreden.

Wedstrijden op de piste

Er zijn over de hele wereld echter ook speciaal aangelegde piste van meestal 200 meter met vaak licht oplopende kombochten.

Sommige pistes hebben een zogenoemde Vesmaco coating op het oppervlak. Deze coating zorgt veel grip, maar toch een lagere rolweerstand waardoor het allemaal nog sneller gaat.

Op een piste worden vaak de sprintnummers van het skeeleren verreden. Dit zijn wedstrijden waarin skeeleraars alleen in de baan tegen de klok rijden, of juist met meerdere inline-skaters tegen elkaar duelleren.

Skeeleren op de pisteAndere disciplines die op de piste verreden worden zijn de puntenkoers, afvalraces en de relay.

In de Verenigde Staten worden vaak indoor wedstrijden verreden op een kleine 100 meter baan met een houten ondergrond.

Skeeleren in Nederland

In Nederland wordt het skeeleren steeds groter, sinds de opkomst van toppers als de gebroeders Mulder en bij de vrouwen Manon Kamminga stijgen de ledenaantallen van de skeelerverenigingen in ons land snel en komen er in rap tempo meer banen bij.

Maar ook voor de recreatieve skeeleraars is er genoeg te doen in ons land met jaarlijks ruim 50 georganiseerde toertochten door heel Nederland. Natuurlijk kun je ook gewoon je skeelers onderbinden en je eigen rondje rijden om lekker fit te blijven.